Tijdens het hoogtepunt van India's tweede golf van COVID-19 was de lucht in New Delhi zo dik van de rook van crematoria, dat het leek alsof de stad in vlammen opging. Midden mei doodde de ziekte meer dan 4.000 mensen per dag. Gelukkig lijkt de golf van het land te vertragen, met dalende gevallen.
Maar terwijl de rook optrekt, doemt er een tweede pandemie op die degenen onder ons die in de kinderbescherming werken grote zorgen baart. Wereldwijd verliezen kinderen in een verbluffend tempo verzorgers. Volgens een nieuw rapport, gepubliceerd in The Lancet, hebben tussen maart en december 2020 meer dan een miljoen kinderen een moeder, vader of medebewonende grootouder aan COVID-19 verloren. Dit omvat naar schatting 187.000 kinderen in India. Het is een wereldwijde crisis op het gebied van kinderopvang zonder eenvoudige oplossingen.
Het is alarmerend dat veel van deze kinderen in kindertehuizen, vaak bekend als weeshuizen, terecht kunnen komen.
India heeft nu al het grootste aantal kinderen in dergelijke tehuizen van alle landen ter wereld. In totaal zijn er meer dan 9.500 kindertehuizen waar 400.000 Indiase kinderen wonen. Maar verrassend genoeg houden deze instellingen niet veel weeskinderen. Volgens een onderzoek dat ook in The Lancet is gepubliceerd, heeft maar liefst 80 tot 90 procent van de kinderen in weeshuizen ten minste één levende ouder die gewoonweg te arm is om voor hen te zorgen. Armoede zet ouders ertoe aan hun kinderen naar deze instellingen te sturen, waar hun onderwijs, gezondheidszorg en kost en inwoning wordt beloofd. Sommige faciliteiten bieden deze basisbehoeften, maar te veel zijn verwaarloosd en misbruikt. Het zijn ook ingangen voor mensenhandel. Bovendien lopen kinderen die lange tijd in een weeshuis verblijven een achterstand op in hun fysieke, cognitieve, emotionele en sociale ontwikkeling en lopen zij een groot risico op fysiek en seksueel misbruik.
De meeste kinderen die een primaire verzorger verliezen door ziekte hebben nog wel een ouder of familielid bij wie zij kunnen wonen. Maar zij hebben daarvoor steun nodig, zoals financiële steun of sociale diensten. En als er niemand in de familie is om het kind te houden, dan zijn alternatieven als pleegzorg of adoptie de volgende beste opties.
De recente geschiedenis laat zien wat er kan gebeuren als weeshuizen en kindertehuizen de oplossing worden voor een pandemie. Toen AIDS begin jaren 2000 Afrika overspoelde, werd de verspreiding van HIV gebruikt om een wildgroei van deze voorzieningen over het hele continent te rechtvaardigen. Vele waren ongereguleerd en werden slecht geleid, en de meeste blijven functioneren, overlevend op financiering van goedbedoelde donoren. Amerikaanse christenen doneren maar liefst 3,3 miljard dollar per jaar aan niet-gezinsgebonden opvang voor kinderen.
Dit alles is van belang omdat buiten India de gevallen van COVID-19 in Afrika en andere delen van de wereld sterk toenemen. COVID-19 doodt vaak binnen enkele weken, waardoor gezinnen weinig tijd hebben om zich voor te bereiden. De secundaire gevolgen van de pandemie, zoals toenemende honger en meer geweld tegen vrouwen, worden onevenredig gevoeld door de meest gemarginaliseerde mensen ter wereld. De armen worden aanzienlijk armer. We kunnen niet toestaan dat een generatie kinderen uit gezinnen wordt weggehaald en in tehuizen wordt geplaatst omdat dat een snelle oplossing is voor de toenemende armoede of omdat hun primaire verzorgers sterven door ziekte. Het leven van miljoenen kinderen staat op het spel.
Als wereldwijd directeur van Changing the Way We Care, een initiatief dat familiezorg voor alle kinderen bevordert, geloof ik dat de beste plaats voor een kind bij zijn of haar uitgebreide familie is. Wanneer gezinnen in een crisis verkeren, zoeken we manieren om ze bij elkaar te houden. Dat doen we door lokale systemen te versterken, waaronder de sociale dienst. We verbeteren ook de toegang van gezinnen tot gezondheidszorg, onderwijs en inkomen.
Amerikanen kunnen deze inspanningen steunen door er bij het Congres op aan te dringen meer geld uit te trekken voor internationale humanitaire en ontwikkelingshulp, die ten goede komt aan programma's als Changing the Way We Care. Tegen de achtergrond van de pandemie neemt de wereldwijde behoefte alleen maar toe en wij dringen er bij het Congres en de regering Biden op aan deze steun tegen 2025 te verdubbelen en nauw samen te werken met andere regeringen om prioriteit te geven aan de reïntegratie van kinderen bij hun familie.
Gelijke toegang tot vaccins zal ook cruciaal zijn om deze crisis te beteugelen. Tijdens het hoogtepunt van Afrika's hiv-pandemie werden kinderen beroofd van hun verzorgers door ongelijke toegang tot hiv-behandeling. Dit mag niet opnieuw gebeuren. Het wereldwijde leiderschap van de VS bij het verstrekken van vaccins heeft alleen kans van slagen als het gepaard gaat met een plan om die vaccins in de armen te krijgen. De pandemie heeft ons al zoveel ontnomen. Als we nu handelen, kunnen we ervoor zorgen dat de meest kwetsbare kinderen ter wereld niet van een welvarende toekomst worden beroofd.
Anne Smith werkt al 20 jaar in de internationale ontwikkeling en is wereldwijd directeur van Changing the Way We Care, een met een MacArthur-prijs bekroond initiatief om kinderen met hun familie te herenigen. De opvattingen in dit artikel zijn van de schrijfster zelf.
